Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Ve Hakem Heyetleri
4822 sayılı yasayla değişik 4077 sayılı, Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun amacı; kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmektir.
Bu kanun amaç maddesinde belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicilerin taraflardan birini oluşturduğu her türlü tüketici işlemini kapsar.
Tüketici Kanunu, Taksitle Satışlar, Devre Tatil, Devre Mülk, Paket Tur, Kampanyalı Satışlar, Kapıdan Satışlar, Mesafeli Sözleşmeler, Tüketici Kredileri, Kredi Kartları, Konut Finansmanı Sözleşmeleri, Süreli Yayınlar, Abonelik Sözleşmeleri, Fiyat Etiketleri, Garanti Belgesi, Satış Sonrası Hizmetler, Ticari Reklam ve İlanlar, Zararlı ve Tehlikeli Mal ve Hizmetler konularını düzenlemekte olup, bu konularda doğan uyuşmazlıklarda uygulanır. Bu konularda doğan uyuşmazlıklarda, taraflardan biri tüketici ise, Tüketici Hakem Heyetleri ve Tüketici Mahkemeleri görevli ve yetkili olacaktır.
TÜKETİCİ TANIMI
Bir mal ve hizmeti, ticari ve mesleki olmayan bir amaçla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişi tüketicidir. Bir mal ve ya hizmeti, şahsi ya da evsel kullanım amacıyla aldığımızda bu tanımın kapsamına gireriz. Ancak aynı mal ya da hizmeti ticari amaçla ya da iş yerimizde, ticarethanemizde kullanmak amacıyla almışsak ve malı ticari defterimize işlemişsek bu kanunda tanımlanan tüketici kavramı dışında kalırız.
HAKEM HEYETLERİ
Tüketiciyi Koruma Kanunun 22. maddesinde Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri düzenlenmiştir. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, il ve ilçe merkezlerinde, bu kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla en az bir tüketici sorunları hakem heyeti oluşturmakla görevlendirilmiştir.
Tüketiciler ile satıcı ve sağlayıcılar arasında çıkan uyuşmazlıkları çözümlemek amacıyla veya tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilecek kararları almak üzere il ve ilçe merkezlerinde hakem heyetleri kurulur. İl Hakem heyetleri il merkezi sınırları içinde, ilçe hakem heyetleri ilçe sınırları içinde görevli ve yetkilidir. Tüketiciler, ya mal ve hizmeti satın aldıkları yerdeki hakem heyetine ya da tüketicinin ikametgâhının bulunduğu yerdeki hakem heyetine müracaat ederler.
HAKEM HEYETLERİ KARARLARININ NİTELİĞİ
2008 yılı için, değeri 2159 YTL ye kadar olan uyuşmazlıklara ilçe hakem heyetleri, bu değerin üstündeki uyuşmazlıklara il hakem heyetleri bakmakla yetkilidir. Hakem heyetlerinin, değeri 827 YTL ye kadar olan uyuşmazlıklarda verdikleri kararlar bağlayıcı olup, bu kararlara karşı on beş gün içinde Tüketici Mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz olursa, Tüketici Mahkemesi bu kararları dosya üzerinden inceler, onaylayabileceği gibi itirazı kabul de edebilir. İtiraz, Hakem Heyeti Kararının icrasını durdurmaz. İtiraz üzerine Tüketici Mahkemesinin vereceği karar kesindir. İtiraz halinde Tüketici Mahkemesince onaylanan ya da itiraz edilmeyen Hakem Heyeti kararları mahkeme kararları gibi icra takibine konu edilebilirler. Değeri 827 YTL nin üzerinde olan uyuşmazlıklar da Hakem Heyetlerinde görülebilir. Ancak bu halde Hakem Heyetinin vereceği karar, icra takibine dayanak olmaz. Bu karar Tüketici Mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir.
HAKEM HEYETLERİ ÜYELERİ VE TOPLANTILARI
Tüketici Hakem Heyetleri Başkan dahil 5 üyeden oluşurlar. Heyetin Başkanı İllerde Sanayi ve Ticaret İl Müdürü veya görevlendireceği bir memur,ilçelerde Kaymakam veya görevlendireceği bir memurdur.Diğer üyeler;
a)Belediye Başkanının görevlendireceği bir uzman personel,
b)Baronun görevlendireceği bir avukat,
c)Tüketici Örgütlerinin seçeceği bir üye,
d)Satıcının tacir olduğu uyuşmazlıklarda, ticaret odası, satıcının esnaf ve sanatkâr olduğu uyuşmazlıklarda esnaf ve sanatkârlar odasının belirleyeceği bir üyedir.
Hakem Heyetleri en az üç üye ile toplanır. Oturuma katılanların oy çokluğu ile karar verilir. Oylar eşitse başkanın oyu çoğunluk sayılır. Hakem heyetleri her ayın 2 ve 4. haftalarının ilk günleri ayda iki kez toplanır.
ZAMANAŞIMI
Uyuşmazlık değerlendirilirken mal ve hizmetin alımı tarihinden itibaren zaman aşımı işlemeye başlar. Tüketiciye malın teslimi tarihinden itibaren 2 yıllık zamanaşımı söz konusudur. Süre konut ve tatil amaçlı taşınmaz alımında 5 yıldır. Ayıplı malın neden olduğu zararlardan dolayı yapılacak taleplerde zamanaşımı üç yıldır. Zamanaşımı iddiası malın piyasaya sürüldüğü günden başlayarak 10 yıl sonra ileri sürülemez olur. Ancak malın ayıbı tüketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
HAKEM HEYETLERİNİN FAYDASI
Hakem Heyetleri ve bu heyetlerin kararlarının hayatımıza girmesi satıcı ve sağlayıcıya göre zayıf durumda olan tüketicinin, değeri 827 YTL nin (2008 yılı için) altında kalan, uyuşmazlıklarda, harç ödemeden, masraf etmeden, icraya konulabilecek bir hüküm elde etmesini sağlamıştır. Ülkemizde mahkemelerin dava yükü ve davaların sonuçlanma sürelerinin uzunluğu, dava masraflarının fazlalığı gözetildiğinde kısa sürede karar veren, harç ve masraf alınmadan uyuşmazlıkları çözen hakem heyetlerinin tüketici haklarının korunmasında büyük bir görev üstlendikleri açıktır. Hakem Heyeti önüne gelen sorunların büyük bir çoğunluğu tarafların uzlaştırılması ile çözülebilmektedir. Yine 2006 yılı için yapılmış olan bir değerlendirmede Hakem Heyetleri önüne giden uyuşmazlıkların üçte ikisinin tüketici lehine sonuçlandığı saptanmıştır.
İlçe Hakem Heyetlerinin, Kaymakamlıklarda çalıştığı, tüketicilerin ikametgahlarının bulunduğu yer Kaymakamlığındaki Hakem Heyetine müracaat haklarının bulunduğunu yineleyelim. Haklarını ve haklarının savunmasını bilen bir toplum olmak dileğiyle…….
Av. Nermin Doğruöz
21 Temmuz 2010 Çarşamba | 1424 Görüntülenme
İlgili Kategori: Pazarcı E-Dergi
